پروپوزال مجموعه تفریحی فرهنگی سالمندان با رویکرد سلامت روان

پروپوزال مجموعه تفریحی فرهنگی سالمندان با رویکرد سلامت روان در 30 صفحه قابل ویرایش و آماده پرینت

بخشی از متن:
پروپزال طراحی مجموعه تفریحی سالمندان با رویکرد سلامت روان
1-1 مقدمه
رشد سریع جمعیت در بسیاری از شهرهای ایران سبب شده است که بسیاری از محله‌های جدید به سرعت و برای تأمین نیاز مسکن شکل گیرند. پایین بودن کیفیت محله‌ها، مشکلات اجتماعی و زیست محیطی سبب شده است سطح رضایت مندی ساکنان از زندگی در این محله‌ها پایین باشد. ( طبیبیان، 1392، 39)
از طرفی امروزه جوامع بشری با مسئله بزرگ افزایش شدید نسبت جمعیت سالمندان به کل جمعیت، روبه‌رو است. علت این مسئله پیشرفتهای بهداشتی و پزشکی و کاهش آمار موالید و مرگ و میر است که در نتیجه موجب افزایش جمعیت سالمندان می‌شود. شمار جمعیت سالمندان در 50 سال سه برابر شده و پیش بینی می‌شود در 50 سال آینده نیز سه برابر شود. در سال 1950 نزدیک به 200 میلیون سالمند در جهان وجود داشت. طبق برآورد سازمان ملل متحد جمعیت سالمندان جهان در سال 2000 میلادی بیش از 600 میلیون (10 درصد کل جمعیت جهان) بوده است، و تخمین زده می‌شود که این رقم در سال 2025 میلادی دو برابر شود. علاوه بر این میزان رشد جمعیت سالمند (1/9%) نیز بیش از میزان رشد کل جمعیت (1/2 %) می‌باشد و پیش بینی می‌شود در فاصله سالهای 2025-2030 میزان رشد جمعیت سالمندان 3/5 برابر بیش‌تر از میزان رشد کل جمعیت شود (2003 UN) (قدیرزاده، 1391).
در این میان نکته مهم این است که 60 درصد افراد سالمند در کشورهای در حال توسعه زندگی می‌کنند کشورهایی که آمادگی لازم برای رویارویی با پدیده سالمندی و پیامدهای بهداشتی و اجتماعی و اقتصادی آن را ندارد. (سازمان ملل متحد 2007) (مهدی زندی، 1391).
ایران نیز مثل سایر کشورهای در حال توسعه از روند رشد سالمندان به دور نمانده است. در سرشماری نفوس و مسکن در سال 1385 از کل جمعیت 000/472/70 ایران، 000/123/5 نفر (25/7 %) سالمند بوده‌اند و تخمین زده می‌شود که این جمعیت در ده سال آینده از مرز 10 درصد جمعیت کل کشور بیشتر شود. (قدیرزاده، 1391).
به طور کلی رشد و گسترش شهرها و تغییرات به وجود آمده در طرح‌ها و مناظر شهری، هماهنگی لازم را با افزایش جمعیت و سیر صعودی سن افراد نداشته است بنابراین همواره قشرهایی از مردم هستند که با مشکلات زیاد، از جمله مناسب سازی محیط و نبود منظر مناسب شهری رو به رو بوده و جایگاه مناسبی برای حضور نمی یابند. آنان با وجود تمایل به شرکت در تعاملات اجتماعی و استفاده از فضاهای شهری مناسبی که امکان زندگی مستقل را برای آنها فراهم سازد، از این امکان برخوردار نیستند. به بیان دیگر سالمندان دوست دارند با انجام دادن مسئولیت‌ها و ایجاد روابط اجتماعی با همسایگان ثابت کنند که همچنان از توانایی دوران جوانی برخوردار هستند. (مهدی زندیه، 1391)
سالمندی یکی از مراحل مهم زندگی است و با پیشرفت علم و بهبود شرایط بهداشتی شمار سالمندان در جوامع گوناگون رو به افزایش است. افزایش شمار سالمندان از یک سو و باورهای مذهبی و فرهنگی کشور مبنی بر اکرام سالمندان از سویی دیگر اهمیت پژوهش را در این زمینه آشکار می‌سازد. (حسینی، 1390: 143)
1-2بیان مسئله
پیر شدن یک تجربه شخصی و اجتماعی است. این امر میتواند برای عده ای خوشحال کننده و برای عده ای دیگر غم انگیز و کسالت بار باشد،اما باید خاطر نشان کرد که هر یک از این احساس ها به صورت ریشه ای بوسیله فرهنگ و جامعه ای که فرد در آن زندگی میکند،شکل میگیرد.(وزیرنیا14:1378)سالمندی یکی از مراحل حساس و سرنوشت ساز رشد انسان است که بر خلاف عقیده رایج،نه تنها پایان زندگی نیست،بلکه به عنوان یک روند طبیعی گذر عمر و زندگی مطرح میگردد.از این روست که امروزه در بسیاری از کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه،ساز و کارهایی که موجبات پیوستن سالمندان به جامعه را فراهم می آورند مورد حمایت سازمان های دولتی و نهادهای اجتماعی غیر دولتی قرار میگیرند.(مهساکریمیو شهناز پورناصری1390) افزایش تولد کودکان و کاهش مرگ و میر انسانها بدلیل بهبود وضعیت بهداشتی و درمانی در چند دهه اخیر سبب افزایش تعداد سالمندان در جهان گردیده است. به دنبال افزایش جمعیت سالمندان، محققین و متخصصین به اهمیت توجه به وضعیت سلامت آنان و فراهم آوردن امکانات لازم برای خدمات ویژه در این زمینه پی برده اند. (یکتا مرام،1388).
در جهان پر تنش امروز که انسان ها بدلیل مشغله فراوان،همواره احساس خستگی می کنند، اهمیت تفریح بر کسی پوشیده نیست. الگوی صحیح زندگی و تفریح مناسب می تواند تاثیر مثبتی بر وضعیت زندگی و میزان لذت بردن افراد از زندگی داشته باشد. این امر میتواند سبب سازندگی روح و روان گردیده و عدم استفاده صحیح از آن عامل کسالت و سستی است(پوراسماعیل1385:206-184). سلامت و شادمانی با یکدیگر ارتباط دارند. این نکته بیانگر این است که شادی دستگاه ایمنی را تقویت میکند و در نتیجه سلامت فرد را بهبود میبخشد. فرد شادمان در صورت مواجهه با یک بیماری سخت از پس آن برآید. نکته دیگر این است که شادمانی به شخص کمک میکند که با فشارهای روحی مقابله کند(علی پور1379).استافورد(2004) مینویسد در کشورهایی مثل آمریکا شادمانی و تفریحات سالم به عنوان مهمترین بعد سلامتی سالمندان آمریکایی و کلید اصلی سالمندی سالم قلمداد شده است.همچنین بلین و نتولی بیان میدارند که فعالیتهای تفریحی میتواند در بهبود درک افراد از سلامتی ،استقلال، سبک زندگی، امید به زندگی و کیفیت زندگی آنان تاثیر قابل ملاحظه ای داشته باشد(رحیمی و همکاران،1389:62).
فضای معماری و شهر سازی یکی از مهمترین عناصر در ارتباط با زندگی سالمند میباشد. حضور سالمند در خانه و جامعه مستلزم جوابگویی اولیه به نیازهای وی میباشد. این پاسخگویی میبایست شامل در نظر گرفتن محدودیتهای جسمی و شرایط روحی این عزیزان باشد. برای حداکثر بهره مندی سالمند از خدمات و جامعه باید زندگی سالمندان و روحیات آنان بدقت تجزیه و تحلیل گردد. شرایط جسمی و روحی سالمند،نیازها و ویژگیهای این دوران از جمله فاکتورهایی میباشد که رسیدن به این منظور را میسر میسازد. در معماری نه تنها باید اصول و استانداردهای خاص برای این قشر تبیین، تثبیت و رعایت شود، بلکه میبایست الگوی فضایی مختص به این افراد را تعریف نمود (مهساکریمی،شهناز پورناصری1390).برای پاسخگویی به این نیاز راه حل های گوناگونی در جهان غرب پیشنهاد گردیده که شامل پاسخگویی به نیازهای این افراد میباشد و بتواند در ایجاد حس مفید بودن، افزایش امید به زندگی و ارتقاء روحیه سالمند اثرگذار باشد. لذا مراکز تفریحی و فرهنگی کشور نیازمند ساخت فضاهایی مناسب برای ورزش و تفریح سالمندان ،هم صحبتی آنها با هم سن و سالانشان ، حفظ عزت نفس و ایجاد شرایطی برای خود استقلالی در حین گذراندن زندگانی و همچنین یادآوری خاطرات گذشته میباشد.